Om als Customer Experience Manager Evidence Based te handelen is het belangrijk om (eigen) kwaliteiten, en valkuilen te (h)erkennen. Psychologen zoals de bekende Tversky en Kahneman hebben zich verdiept in wat het menselijk handelen drijft en hoe onze eigen hersenen ons voor de gek kunnen houden. Als wetenschapper, arts, onderzoeker of Evidence Based professional is het van groot belang om ons bewust te zijn van dergelijke gedachtenpatronen en valkuilen.
Binnen PEBex besteden we naast onderzoeksmethodologie, rode vlaggen, weerstanden, en inzicht in CEM ook aandacht aan de psychologische inzichten die het handelen van onszelf en anderen kunnen verklaren. In iedere nieuwsbrief bespreken we een Bias, die ons denken stuurt in een bepaalde richting. We beginnen met het Dunning–Kruger effect.
Darwin schreef in 1871 al:
“Ignorance more frequently begets confidence than does knowledge” En Thomas Jefferson zei: “He who knows best, best knows how little he knows”
In 1999 kreeg deze zelf over- en onderschatting een naam: Het Dunning-Kruger effect.
Het Dunning–Kruger effect is een bias waarbij mensen met onder gemiddelde vaardigheden op een bepaald gebied van mening zijn dat zij superieur presteren. Personen met beperkte vaardigheden op een bepaald gebied, missen het vermogen om te zien dat ze de verkeerde conclusies trekken en beslissingen nemen (metacognitieve vermogen). Kort gezegd blijken mensen zichzelf vaak te overschatten, zeker wanneer ze slecht presteren. We kennen allemaal wel iemand, en als we eerlijk zijn zien we die persoon soms ook in de spiegel, die na het maken van een fout overtuigd blijft van het eigen competent handelen.
Maar het omgekeerde bleek ook waar. Russell formuleerde dit als volgt: “In de moderne wereld lopen de domkoppen over van zelfverzekerdheid terwijl zij met intelligentie een en al twijfel zijn.” Dus waar mensen met onder gemiddelde vaardigheden op een bepaald gebied van mening zijn dat zij superieur presteren, onderschatten personen met bovengemiddelde vaardigheden juist hun eigen presteren. Personen die over bovengemiddelde vaardigheden beschikken en goed presteren, gaan ervan uit dat wat voor hun makkelijk is, ook voor anderen makkelijk is (het false-consensus effect).
Vier studies van Dunning en Kruger lieten zien dat vrijwel iedereen zijn of haar eigen kwaliteiten overschat. De 25% slechtst presterende personen, dachten dat zij in de top 10 scoorde. De enige uitzondering hierop zijn de daadwerkelijke toppresteerders, zij onderschatten zichzelf juist.
Ook werd gekeken in hoeverre men, naast het beoordelen van de eigen kwaliteiten, in staat was de prestaties van anderen te beoordelen. Deelnemers die zelf slecht presteerden in een domein, bleken ook minder in staat om de kwaliteiten van anderen correct in te schatten. Terwijl de uitblinkers in een domein juist wel in staat waren de vaardigheden van anderen correct te beoordelen. Kortom, incompetente personen waren minder in staat om competentie bij anderen in te schatten.
Daarbij werd nog een interessant effect zichtbaar; zodra de uitblinkers de resultaten van anderen (minder presterende) deelnemers onder ogen kregen, werden ze zekerder over hun eigen kunnen. Ze zagen in dat de taak voor anderen toch niet zo gemakkelijk was als ze eerder hadden gedacht.
Daarmee treedt het Dunning-Kruger effect dus vooral op als je een taak op je neemt waarvoor je de benodigde kennis niet hebt en als er niemand is om je een spiegel voor te houden. Kortom: leren met anderen en feedback krijgen helpt! Daarom werken we binnen PEBex ook met Peer Groups. Het samenwerken met en observeren van het gedrag en de vaardigheden van anderen zorgt ervoor dat we beter in staat zijn onze eigen vaardigheden te beoordelen.